Bại não là một thuật ngữ chung mô tả “một nhóm các rối loạn vĩnh viễn về phát triển vận động và tư thế, gây ra các giới hạn về hoạt động do những rối loạn không tiến triển xảy ra trong não bào thai hoặc não ở trẻ nhỏ đang phát triển.”
Trong các thể lâm sàng, bại não thể co cứng chiếm đa số (72% – 80%). Hậu quả của co cứng cơ gây ra co rút cơ, hạn chế tầm vận động của khớp, ảnh hưởng đến chức năng vận động, cản trở mọi hoạt động chăm sóc và phục hồi chức năng cho trẻ bại não.
Bác sĩ tiến hành thăm khám đánh giá mức độ co cứng cho Bn Bại não
Tại khoa Nhi Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, chúng tôi đang thực hiện mô hình can thiệp PHCN toàn diện cho trẻ bại não bao gồm Vận động trị liệu, Hoạt động trị liệu và Ngôn ngữ trị liệu. Mô hình này đã được chứng minh là có hiệu quả tích cực trong việc cải thiện chức năng vận động, di chuyển, kỹ năng sinh hoạt và ngôn ngữ cho các bệnh nhân đang điều trị tại khoa. Đối với mục tiêu cải thiện chức năng vận động, chúng tôi cũng đã và đang thực hiện các phương pháp điều trị khác nhau nhằm điều trị co cứng cơ cho trẻ bại não, bao gồm kỹ thuật tiêm Botulinum Toxin A vào điểm vận động và tập Vật lý trị liệu tích cực sau tiêm.
Kỹ thuật tiêm Botulinum vào điểm vận động điều trị co cứng cơ tại Khoa Nhi – BV Phục hồi chức năng Hà Nội
Phương pháp Điều trị co cứng cơ bằng kỹ thuật tiêm Botulinum Toxin A (BTA) vào điểm vận động cũng được cho rằng mang lại nhiều lợi ích trong việc cải thiện co cứng cơ cho bệnh nhân bại não. Tuy nhiên do thời gian tác động ngắn, cục bộ và chi phí cao nên phương pháp này thường cần kết hợp với các can thiệp có tác động lâu dài là bó bột sau tiêm và vận động trị liệu.
Can thiệp vận động trị liệu bao gồm:
- Các can thiệp tập mạnh cơ: cần được luyện tập trong suốt giai đoạn sau tiêm, dựa trên ba nguyên tắc: thực hiện một số lần lặp lại; cho phép nghỉ ngơi đầy đủ; tăng kháng trở khi sức mạnh cơ tăng lên.
- Huấn luyện dáng đi: Thực hiện trên sàn nhà hoặc sử dụng máy đi bộ. Các hoạt động này được luyện tập lặp đi lặp lại để trở nên tự động và chuyển thành kỹ năng đi lại trong môi trường thực tế.
BN Bại não sau tiêm Botulinum Toxin được tập Vật lý trị liệu tích cực
Hiệu quả của tiêm BTA kết hợp tập Phục hồi chức năng đối với việc giảm co cứng, cải thiện tư thế và dáng đi của trẻ bại não đã được chứng minh qua các nghiên cứu ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Việc kết hợp BTA với bó bột sau tiêm cũng được cho rằng mang lại lợi ích trong việc cải thiện co cứng cơ. Gần đây, hiệu quả của việc kết hợp tiêm BTA, bó bột và tập PHCN sau tiêm đối với việc cải thiện dáng đi cho trẻ bại não cũng đã được báo cáo.
Khoa Nhi – Bệnh viện Phục hồi chức năng HN
